Basisprincipes van Sterrenkijken: Astronomiegids voor Beginners

Dit artikel is bedoeld voor nieuwkomers in de astronomie die hun observaties van de nachtelijke hemel efficiënter willen maken. Hier beantwoorden we de meest gestelde vragen zodat je geen enkele stap mist. Gebruik deze handleiding als startpunt!

Wat is sterrenkijken?

Sterrenkijken houdt in dat je naar sterren en andere hemellichamen kijkt, zoals sterrenbeelden, planeten, satellieten, kometen, meteorenzwermen, sterrenstelsels en meer. Kijk gewoon omhoog, en voilà — je bent een sterrenkijker!

Hoe kijk je naar sterren?

Er zijn miljarden sterren aan de hemel! Hoe weet je waar je moet kijken? Een van de gemakkelijkste manieren is het gebruik van speciale apps met interactieve sterrenkaarten van de nachtelijke hemel.

Je kunt ook proberen de sterrenkaarten te onthouden of een papieren sterrenkaart meenemen. Maar die eerste optie kost veel moeite en een stuk papier is niet zo handig in het donker.

Sterrenkijk-apps werken als volgt: richt je apparaat op de hemel en bekijk een gedetailleerde kaart met namen van sterren, planeten en sterrenbeelden. Een goed voorbeeld is Sky Tonight, een gratis sterrenkijktool, die een astronomische kalender bevat, een dagelijkse sterrenkijkindex en artikelen over actuele astronomische gebeurtenissen.

Meer apps vind je in ons artikel 25 Beste Apps voor Sterrenkijken. Vergeet ook niet om de nachtmodus te gebruiken — zo kleurt je scherm rood en blijft je nachtzicht behouden.

Wat is beter voor beginners: verrekijker of telescoop?

Verrekijkers zijn beter voor beginnende sterrenkijkers. Ze hebben een brede kijkhoek, zijn betaalbaar, overal te koop en gemakkelijk mee te nemen. Met een 20x-verrekijker kun je de manen van Jupiter, de H-vorm van het ISS, het Andromedastelsel en de Orionnevel zien. De maan is ook prachtig met een verrekijker — je kunt kraters en het oppervlak goed bekijken.

Telescopen zijn bedoeld voor geavanceerdere waarnemingen: ze vergroten een klein deel van de hemel, zodat je diepe ruimte-objecten kunt zien. Ze zijn minder mobiel, moeilijker in gebruik en vaak prijzig. Maar zoals Sky & Telescope magazine zegt: beter wat geld sparen en een kwalitatieve telescoop kopen dan een goedkoop speelgoedmodel uit de winkel.

Uiteindelijk is het beste instrument het instrument dat je daadwerkelijk gebruikt — niet degene die op zolder stof ligt te verzamelen.

Waar kan ik sterrenkijken in de buurt?

Je kunt bijna overal sterrenkijken — het hangt er alleen vanaf wat je wilt zien. In lichtvervuilde steden zie je alleen de planeten en (misschien!) de helderste sterren. Voor zwakkere sterren en de Melkweg moet je op zoek naar een plek zonder kunstlicht.

Goede opties zijn bijvoorbeeld een strand of een kampeerplek. Een strand is ideaal om objecten laag aan de horizon te zien, omdat er geen gebouwen of bomen het zicht belemmeren. Kamperen is fijn voor het kijken naar vallende sterren, omdat je lang buiten kunt liggen en de hemel in alle rust kunt observeren.

Als je de kans hebt, neem de auto en rij zo ver mogelijk weg van lichtvervuiling om de donkerste plekken te vinden en de meeste sterren te kunnen zien.

Wat kan ik vanavond aan de hemel zien?

Dat hangt af van je locatie. Vanuit de stad kun je dit zien:

• de planeten: Venus, Jupiter, Mars of Saturnus;
• de helderste sterren: Sirius, Vega, Betelgeuze;
• de maan.

De Volle Maan is trouwens altijd prachtig, vooral wanneer ze net opkomt. Laag aan de horizon lijkt ze groter en oranjeachtig.

Wil je precies weten wat je vanavond kunt zien? Open Sky Tonight, tik op het telescoopsymbool onderaan om de sectie Zichtbaar vanavond te openen. Daar zie je ook de Sterrenkijkindex — hoe hoger het getal, hoe beter de omstandigheden. Stel een magnitudegrens in om alleen objecten te tonen die zichtbaar zijn met het blote oog, een verrekijker of een telescoop.

Wat is een vallende ster?

Een ander fascinerend fenomeen is een meteorenzwerm, ofwel “vallende sterren”. Het zijn geen echte sterren, maar meteoren — de overblijfselen van kometen (of asteroïden) die in de atmosfeer van de aarde verbranden en heldere lichtflitsen creëren. Meteorenzwermen zijn goed voorspelbaar en komen elk jaar ongeveer op dezelfde tijd voor wanneer de baan van de aarde die van een komeet kruist.

Om meteoren te spotten moet je weg van stadslichten naar donkere gebieden. Uitzonderlijk heldere meteoren (boliden) zijn soms zelfs vanuit de stad zichtbaar, maar ze zijn zeldzaam en onvoorspelbaar. Je kunt je kennis over meteorenzwermen testen en nuttige tips krijgen met onze quiz.

Ontdek de piekdatum van de volgende meteorenzwerm (het moment waarop je de meeste meteoren ziet) in de astronomische kalender van Sky Tonight. Je opent hem via het kalendericoon op het hoofdscherm.

Wat kun je nog meer zien aan de nachtelijke hemel?

De meeste sterrenkijkers beginnen met sterren of planeten, maar er is nog veel meer te zien — zoals satellieten. De meest zichtbare is het Internationaal Ruimtestation (ISS). Om het niet te verwarren met een vliegtuig: het ISS lijkt op een zeer heldere ster die de hemel doorkruist (hier zie je livebeelden vanaf de aarde). Als je twijfelt of het een satelliet of iets anders was, gebruik dan Sky Tonight om het te identificeren.

Om de paar jaar naderen heldere kometen de aarde en zijn ze zichtbaar met het blote oog of een verrekijker. Bekijk ons regelmatig bijgewerkte artikel over komende kometen en lees meer artikelen over astronomie en ruimte om geen spectaculaire hemelgebeurtenis te missen.

Is het een planeet of een ster?

Het ISS beweegt snel, dus je verwart het niet met een ster. Maar hoe onderscheid je een planeet van een ster, zeker als ze even helder lijken? De makkelijkste manier is met de Sky Tonight-app — richt je apparaat op het object. Onthoud: sterren twinkelen en veranderen soms van kleur, omdat ze veel verder weg zijn dan planeten in ons zonnestelsel.

Heb je nog vragen? Stuur ons gerust een bericht op sociale media of mail naar support@vitotechnology.com.

Met vriendelijke groet, Het Vito Technology-team.